قـۏشما- قۏشوغون(شئعیرین) بوگۆنکی گۆنئی آزربایجان مئدیاسېندا گؤرۆن‌تۆسۆ
قـۏشما- قۏشوغون(شئعیرین) بوگۆنکی گۆنئی آزربایجان مئدیاسېندا گؤرۆن‌تۆسۆ
بو گۆن‌لر سانال آغلار اۏرتام‌لارېندا (مجازی شبکه‌لر محیطینده) اؤزَللیکله تئلگرام‌داکی تـۏپارلاردا بیر پارا قـۏشما یازې‌لارلا توشلاندېم. آنجاق اۏنلارین بیر چۏخ‌لارېندا، یازېنېن هانکې آلان(ساحه) یـۏخسا قـۏنودا(مؤوضوع‌دا) اۏلدوغونو آنلامادېم. دۏغرودور «تاریخ نادر» بیتیڲی‌نین(کیتابې‌نېن) هامېسېنی اۏخومامېشام؛ آنجاق قـۏشارلارېن هانکی دؤنمده ائلهجه ده هارادا یاشاماسې ایله دۆشۆنجه‌سی، منی ایلگی‌لندیردی. بو چاغدا هابئله یوردوموز آزربایجان‌دا یاشایېرسا! نه‌دن اؤز یاشامېنا، اؤز تـۏپلوموندا گئدن یؤنَتکی‌سل(سیاسی)، تۆزه‌سل(حوقوقی) هابئله ائکۏنۏمی(اقتصادی) گئرچک‌لری گؤرمزدن، داغ، دره، داش، هاوادان… سؤزجۆکلری تـۏپارلایېب اؤزۆنۆن ده، اولوسوموزون‌دا بۏش یئره سۆره‌سینی(زامانېنې) آلېر؟
مشهدی عیباد دئمیشکن:
- «هئچ خېنانېن یئریدیر می؟»
-بو نه‌دنه گؤره، بو گۆنکو چاغدا آتالار دئمیشکن:
-«هر دئڲیمین، چاغې ایله یئری اۏلماسې گرَک دیر» دئیه،
-قـۏشما-قۏشوغا(شئعیره) دۆشۆنجه باخېمېندان قـۏنویا تـۏخونماق ایسته‌ییرم.
-قـۏشما-قۏشوق دئینده ائلهجه ده ائشیدن ده، قـۏشاردان سؤز گئدیر. چۆنکو قـۏشمانې یارادان قـۏشار دېر.
قـۏشار(شاعیر) دئینده، تـؤپلومون یازېن(ادبیات) باخېمندان آیدېن کسیمی آدامېن گؤزونه گلیر. بیلدیڲی‌نیز کیمی، تؤپلومون آیدېن کسیمی تکجه قـۏشار دَڲیل، دۆزیازی(نثر) یازان‌لار دا تـۏپلومون یازېن(ادبیات) باخېشېندان آیدېن‌لارې ایله اؤندرلری تۏپلومون تینی(روحو) ایله دۆشۆنجه‌سینی یانسېدان دیلی سایېلېر.
آنجاق قـۏشار قـۏنوسونا قایېددېق‌دا، منیم دؤنیه(دۆنیا، دؤنرگه) باخېشېمدان قـۏشار تـۏپلومون داها گوجلو، هابئله دویغولو آداملارﯤ سایېلاېیلر.
اؤزه‌للیکله قـۏشما تۏپلومدا یارانان هر یبر اۏلایېن سۆزمه‌سی(شیره‌سی) اۏلاراق تۏپلولوغا(جمعییه‌ته) یانسېتېر. قـۏشار آز'لا اؤز(کسرلی، توتارلې، گۆجلۆ) نئچه دﯙزن‌لیک بئیت‌لیک یاخود صحیفه‌لیک یازېنې بیر نئچه یاریم دﯙزن‌لی(مصراع‌لی)، بیر بیتیڲی نئچه بؤلۆمجه‌لی(بندلی، پاراگراف‌لې) قـۏشوق‌دا قایغی-کدر، اۆزونتو، سئوگی، ایڲیت‌سل (قـۏچارسال، حماسی)، آجیماسېزلېق(ظۆلم‌لری)، حاق-حاقسېزلیق، باشارﯤ-باشارېسېزلېق ... قـۏنولارېندا اۏلان سؤزجۆکلری ایله، دویغولو دۆشۆنجه‌سینی اۏخوجویا سونور(تقدیم ائدیر).
دېرناق آراسېندا دئمه‌لییَم قـۏشارلار(شاعیرلر) اینجه دویغولو، آرېن(تمیز) اۆرَک‌لی چـۏخ سئویملی، قانې ایستی هابئله چـۏخ کیشی‌سئور(آدام سئور) بیری‌لری اۏلارلار. آنجاق هئچ بیر دوشونجه ده کسین(قطعی،مطلق) دَڲیل. هر دﯙزن(نظم) یا بیر بؤلۆمجه قۏشما-قـۏشوق توپلومدا یاشانان بیر قۏنونون(مؤوضونون) آنلامېنې آراشدېرېب، اولوسونا یانسېدار.
قـۏشارېن دۆشونجه‌سینی هر بیر قـۏشوق‌دا آچېق‌لاماغا چالېشسان قات-قات بئیت‌لر’له بیتیک‌لر یازماق اۏلار. آنجاق بودا قـۏشارېن ائلهجه ده اؤخوجونون دۆشونجه دۆزَڲیندن(سوییه‌سیندن) آسېلې یاخود باغلې‌دېر.
آنجاق «قۏشما-قـۏشوغا» ایکی باخيېش وار:
بیرینجی باخېش:
-بیر سېرالارې قـۏشوغا اؤنۆر، اینجه‌یاپېم(هنر) آچېسېندان(کۆنجۆندن) دۆشۆنۆب، یازېرلار. بو اۆزدن، شیشیرتمه، بؤیوتمه(تعریف)، اؤومه(تمجید)، تانېتما(وصف)، دۆش(رؤیا) هابئله باشقا یازېن اینجه‌یاپېم، اؤنۆرلری باخېمېندان، قـۏشوغو آنلادېرلار. فارسجا دا بیر دئییم وار: «هنر در خدمت هنر» = اینجه‌یاپېم اؤنۆر، یاخود یارادېجې‌لېق یانلېز اۏ یارادېجې‌لېغېن قولوغوندا اۏلمالې دېر» ساده دیلده دئسک «یارادېرکی یارادمېش اۏلسون» یاخود یارادېجې‌لار سېراسېنا قۏووشسون. بیر سېرا رسام‌لار کیمی یارادېجېلېق‌لارېندا تۏپلولوقدا(جمعیت‌ده) یاشایان قۏنولار ایچین هئچ بیر آنلام گؤرۆنمۆر.
ایکینجی باخېش:
-منیم «قۏشما-قـۏشوغا» دؤنیه باخېشېم بورادا یئر آلېر.
-قـۏشما، اولوسون ائلهجه ده تـۏپلوم ایله تۏپلولوغون یاشام قوللوغوندا اۏلماسې گرَک دیر. یۏخسا آدام هابئله تـۏپلوم اۏلمایان یئرده ایستر تـۏپلوم کیچیک بیر اۏغوش(آئیله) یا دا بؤیوک بیر تـۏپلولوق اۏلسون. اؤنۆر، اینجه‌یاپېم یارادېجې‌لېغې اۏ تۏپلومدا هئچ بیر آنلامې یـۏخدور. قـۏشار اؤز چئوره‌سینده یاشادېغې چاغېن-دؤنَمین گئدیش‌لرینی، دۆشونده‌مه، دۆشون‌بیلیم(فلسفه‌سینی؛ فلسفه دئینده، هر اۏلايېن نه‌دن‌لرینی آنلاتار) یؤنَتکی‌سی‌نی(سیاست‌ینی)، کیشی‌لرین تـۏپلومدا یاشامېنې، ائکۏنۏمی (اقتصادی)، صینفی-اولوسال دردلری ایله تۆزه‌لری (حۆقوق‌لارې) ائلهجه ده تـۏپلومون، آدام‌لارېن تین‌سَل(پیسیکولوژی- روحی، روانی) دوروم‌لارېنې آراشدېرېب، اولوسونو یازېن(ادبیات) آراجېلېغې(واسیطه‌سی) ایله بیلگی‌لندیریب گؤزونو آچمالېدېر.
-چۆنکو قـۏشار دئدیڲی‌میز، تـۏپلولوقون آیدېنې ائلهجه ده دۆشۆنجه باخېمېندان اؤیرَتمنی(مۆعللیمی) سایېلېر. اؤزدش آندا(عینی زاماندا) تـۏپلومون یوخارې دا وورغولادېغېم گئرچک‌لره اییه اۏلدوغو دۆشونجه ائلهجه ده تؤپلومون گوزگوسو(آیناسې) ایله تینی(روحو) هابئله دیلی دئمکدیر. باشقا دئڲیم’له قۏشار تـۏپلومدا یاشانان اۏلای‌لارېن یانسېتان (عکس ائتدیرن) بتیمجی‌سی (فـۏتۏگرافچې‌سې، تصویر ائدیجیسی( دیر.
-قـۏشار تۏپلولوقدا یاشانان قایغی-کدر، اۆزۆنتۆلری، نیسگیل‌لری، آیرېلېق‌لارې، اوزاقلېق‌لارې، آجیماسېزلېق‌لارې، ائشیتسیزلیڲی (عدالت‌سیزلیڲی)، تانسېزلېق‌لارې(حاقسېزلېق‌لارې)، اویدورماجې‌لېق‌لارې (ساختاکارلېق‌لارې)، دله‌دۆزلۆک‌لری(شارلاتان-بازلېق‌لارې)، یالانچې‌لېق‌لارې، شادلېق‌لارې، دۆزگۆنلۆک‌لری، آرېن‌لېق‌لارې (تمیزلیک‌لری)، سئوگی‌لری ائلهجه ده گؤزَ‌ل‌لیک‌لری... تـۏملوم دان آلېب، اۏ تـۏپلوما اؤزَللیک ’له اؤز دؤنیه(دونیا، دؤنرگه) یاشام یؤنتَمینی هابئله باخېشېنې دویغولاری 'لا یانسېتېر (عکس ائتدیریر).
-قـۏشار، تـۏپلومدا گئدن آجېماسېزلېق‌لارې، ائشیتسیزلیڲی، بیلمزلیڲی(جهالتی) ائلهجه ده تاپتالانان کیشی تۆزه‌لرینی(اینسان حۆقوق‌لارېنې) دردلرینین ماددی کؤکۆنۆ آنلادېب، اولوسونا یاراتدېغې ایڲیت‌لیک قـۏشما‌لارېندا آجېماسېزلېغا، تانسېزلېغا تاپتالان‌مېش کیشی تۆزه‌لرینه قارشې دیرَنمه‌ڲه چاغېرمالې دېر.
آداملارې بیلمزلیک‌دن چېخارېب، دویغولاندېرېب، گئری قالمېش تـۏپلومو-ایلَری‌له‌مَڲه هابئله گلیشمه‌ڲه(اینکیشافا) یؤنَتمه‌لی دیر. بونون دېشېندا قـۏشوغون تۏپلوم اۏرتامېندا آنلامې یـۏخدور. چۆنکۆ قـۏشار، اۏخوجودا ائلهجه ده تـۏپلوم دا گئدن اۏلای‌لاری اولوسونا یانسېتا بیلمسه، اۏخوجودا دویغو یارادېب ائتگی(تاثیر) بوراخا بیلمه‌سه، اۏخوجونو یۆرویوشه(حرکته) ائلهجه ده ایلَریله‌مڲه گتیره بیلمسه؛ اۏ قـۏشوق هئچ بیر کیشینی یاشادمایاجاق هابئله تـۏپلولوقدا یاشامایاجاق.
-آتالار سؤزۆ وار، دئییرلر: هر اؤخویان «اوستا پناه» اۏلماز.
-ائلهجه ده هر قۏشما- قـۏشوق یازانا قـۏشار دئمزلر، آنلامېندادېر .
-هر کس ده اؤز اؤلچۆلری ایله یاخود دؤنیه باخېش‌لارې ایله قـۏشوغا هابئله قـۏشارا دَڲَر وئرَ‌ر.
قۏشما-قـۏشوغوندا اولوسونون اؤرَڲینده چئشیدلی یؤنتَمده، ژانېرلاردا اؤرنَڲین، سئوگی، گؤز‌ل‌لیک، آرېن‌لېق، اومود، شنلیک هابئله شادلېق‌لار یارادمالېدېرلار.
-یئری گلرکن، آداملارې اۆزوب، قایغې-کدَر، نیسگیل، اؤزلَم‌لری (حسرتلری) اۆرَ‌ک‌لردن قالدېرېب سئوگیه، گؤزَ‌للیڲه یؤنلَندیرمه‌لی‌دیرلر.
-قـۏشار، تـۏپلومون گئرچک آخساق‌لېق‌لارېنې آراشدېرېب اولوسونا گرَکدیڲٖی تۆرلری(ژانرلاری، طرزلری) یازيېب، قـۏشما-قۏشوق‌لار‌ېندا ایڲیتلیک‌لر یاراتماق‌لا، توپلومو دیرنیشه چاغېرېش ائدیب اۏ آچماز دوروم‌لاردان قورتارماق گؤرَوینده‌دېر.
-بو ایچه‌ریک‌ده (محتوادا) یازې‌لان قـۏشوقلار، چاغلا (زامانلا) تـۏپلومون ائل‌بیلگیسی(فـۏلکلورو) ایله یازېنېنی(ادبیاتېنې) یارادېب، اولوسو گلیشدیرمک’له اۏ اولوسون وارلېغېنې یانسېتان أکینجینی«اویغارینې(کۆلتۆر-مدنیتینی)» یاراتمېش اۏلور. بؤیله بیر دۆشونجه‌یه اییه اۏلان قـۏشار، یاراتدېغې ائلهجه ده تـۏپلوما یانسېتدېغې قـۏشوقلار ایله تۆرَلر تـۏپلومونون، اولوسونون، یوردونون گلیشمه‌سینده هابئله ایلَریله‌مه‌سینده بؤیوک اۏینام گؤستَریب (رۏل اۏینایېب)، اولوس ایچینده اؤزَل یئر آلارلار.
-ائلهجه ده اؤلمز ائل قۏشار-قـۏشوق‌چوسو آدلانېب هابئله آدلانارلار.
-باشقا ایچَریک‌ده یازې‌لان قۏشما-قـۏشوقلار چاغ ایچینده یازار اؤزۆنۆ ائلهجه ده اؤز قوشاغېنې راضېلاشدېرسادا گله‌جک قوشاغېنا تۏپلولوق ایچریسینده هئچ بیر ائتگی(تاثیر) بوراخمایاچاق. چۆنکی گله‌جک قوشاغې فارس سۏیجولوغو یؤنۆندن اوخول-مکتب، مئدیالار آراجېلېغې ایله فارس یازېن(ادبیات)، اویغارې(مدنییتی) ایچینده گلیشدیرمکده دیرلر.
نه ایسه قایېداق بو گۆنکو گۆنئی آزربایجان‌دا اؤزللیک’له بیلگی‌سونار(اینتئرنئت) اۏرتام‌لارېندا یازې‌لان- یايې‌لان قۏشما-قـۏشوقلار ایله قـۏشارلارېمېزا بیر قېسا باخيېش:
-گؤرۆندۆڲو کیمی، بیلگی‌سونار اۏرتامېندا بیر چـۏخ گنج ائلهجه ده بؤیوک اۆنلۆلریمیز یازارلېق ایشینده اۏلاراق، گؤزل قـۏشمالار یازېب- یارادېب ائلهجه ده یايېرلار.
من بو یازې‌لارې اؤز دؤنیه باخېشېم'لا اۆچ بؤلۆمده سېرالایېرام:
-بیرینجیسی: یازېق‌لار اۏلسون بیر سېرالارې آزربایجان اؤز تۆرک یازېنېندان(ادبیاتېن‌دان) اوزاق «فآزری‌جه» یازېرلار. آنجاق نه یاخشې اؤلاردې کې؛ ایلک آزربایجان تۆرکجه‌سینی اؤرڲه‌نیب سـۏنرا یازقاجې (قلمی) أله آلېب ائلهجه ده آزربایجان تۆرکجه‌سینده دۏغرو - دۆزگۆن قۏشما-قـۏشوق‌لارېنې یازې‌یا کئچیر‌یب، گنج قوشاغې(نسلی) آنا دیلینده تربیه ائتمیش اۏلالار.
-ایکینجیسی: تـۏپلوم دا اولوسون ایچینده قـۏشما آلانې(ساحه‌سی) ائلهجه- ده قـۏنولارې چـۏخ گئنیش دیر. آنجاق بؤیۆک اۆنلۆلریمیزدن اؤزَللیک ’له یازېچې‌لاردان یوردوموزون، اولوسوموزون بو گۆنکۆ دورومدا گؤزلَنتی‌سی وار. ایڲیت‌لیک قۏشما-قـۏشوق‌لاری یارادېب. اولوسوموزو گرگین‌لیک’له بیلمزلیک‌دَکی یاشامدان قورتاماغا چالېشمالارﯤ داها چۏخ اۏلاردﯤ.
- فارس سـۏیجولوغو (شؤؤنیزمی) یؤنوندن یوردوموزلا دیلیمیزین یـۏخ اۏلماسې‌نېن قارشې‌سېنا چېخاراق، گنج‌لریمیزی اۏخول‌لاردا(مکتب-مدرسه‌لرده) اؤزگه‌لشمه ایله اؤزومله‌مه (آسیمیلاسیۏن) سۆرَجیندن اوزاق‌لاشدېرسېن‌لار. دئوریم‌سَل أزگی‌لر (ماهنې‌لار) یازېب-یارادماق'لا اؤز وطن بـۏرجلارېنې اولوسونا وئرمیش اۏلسونلار.
-اۆچۆنجۆسۆ؛ یئنه ده یازېق‌لار اۏلسون بیلگی‌سونار اۏرتامېندا یازې‌لېب یايې‌لان قـۏشما‌لارېن بؤیوک چـۏغونلوغو اؤرَک آچان ائلهجه ده سئویندیریجی دَڲیل.
-اﯙسته‌لیک یازې‌لان قۏنولار یوردوموزلا اولوسوموزون یاشام دوروموندان چـۏخ اوزاق دېر.
-فارس سؤمۆرگه‌چی‌لیڲی اورمو گؤلۆنۆ ائلهجه ده آردېنجا بۆتۆن کند-شهرلریمیزی قوروتماق هابئله یئر آلت-اۆست وارلېق‌لارېمېزې چالېب چاپماق دۆشۆنجه‌سینده دیرلر.
-گؤره‌سن مۆرگۆله‌ین یازار- قـۏشارلارېمېزې کیم اۏیاداجاق؟
- هانکې چاغ اۏیاناجاقلار؟
-بوردا ۴۰-۳۵میلیۏن آزربایجان تۆرک تۏپلومون دان سؤز گئدیر.
سؤزون قېساسې بیر دئڲیم وار؛ دئیَرلر:
-قورباغانې قاینار سو قازانېن ایچینه آتسان، سېجاق سویون ایستی‌سینه دؤزه‌بیلمه‌ییب، ائله اۏ سېجاق سودان اؤزونو دېشارې آتار. آنجاق قورباغانې قازان دا سـۏیوق سویا سالېب سویو یاواش-یاواش ایستی‌لَدیب قاینارا گتیرسن، قورباغا سویون قېزماسېنې دویمایېب یاواش-یاواش سویون قاینارا گلمه‌سی ’له قېچ-قـۏلو توتولوب داها اؤزونو سودان دېشارې آتماسېنا گۆجو قالمایاجاق، سـۏنوج‌دا ایسه اؤله‌جک دیر.
-بو دئڲیم’له ، اۏلای بیزیم گۆنئی آزربایجان‌دا بیلگی‌سونار اؤرتامېندا یازې‌لان ائلهجه ده یایې‌لان هابئله اولوسونون یورودوندا یاشاماسېنا بنزه‌ییر. وطن‌لری ایله اؤزلری‌نین فارس سـۏیجولوغونون جېزدېق‌لاری چیزگی‌لری ایچینده یـۏخ اۏلماسې‌نېن دۆشونجه آیرېم‌لېغېندا(فرقینده) دَڲیل‌لر.
-یۆز ایله یاخېن دېر آزربایجان تۆرک اولوسونون یۆزده دۏخسان بئشی فارس سۏیجولوغو یؤنۆندن اؤزومله‌مه (آسیمیلاسیۏن) یؤنَتکی‌سی سؤرجینده دیل، یازېن ائلهجه ده دۆشۆنجه باخېمېندان فارس دیل، یازېن اویغارلېق قازانېن دا اریمک‌ده دیر.
باشقا دئڲیمله دئسک؛ آزربایجان تۆرک تۏپلومونون یۆزده دۏخسان بئش تۏپلولوغو فارس سـۏیجولوغو دیل- اویغارلېق توتساق‌لېغېندا یاشاماقدا دېر. بو وورغولادېغېم سای یالنېز تۏپلولوق(جمعیت) باخېمېندان یوردوندا اؤزگۆر یاشاماغېن گؤسته‌ری‌جیسی دیر.
-قالان یۆزده بئش سایې‌دا یازېق‌لار اولسون فارس سـۏیجولوغونون دوستاق‌لارېندا، یاخود گیزلی یاشاماقدا هابئله یوردلارېندان دیدرگین دۆشۆب وطنلریندن اوزاقدا عؤمۆرلرین سۆرمکده دیرلر.
مۆسلمان اۆممَتینده بیر دئڲیم وار دئیَرلر:
-مۆسلمان اؤلۆب، تـۏرپاغا باسدېرې‌لاندان سـۏنرا؛ «اؤلۆ باشېنې قاوزایېب احلت داشېنا ووروب، دئیَر:
-اؤلن من ایدیم می؟»
-آنجاق دئمزلرکی ایش- ایشدن کئچدیکدن سـۏنرا نه یارارې وار!
-آی بیلگی‌سونار اۏرتامېندا چالېشان ۴۰-۳۵میلیۏن آزربایجان تۆرک تۏپلومون آیدېن‌لاری ایله یازېن اؤندرلری! اؤلمه‌دن اؤنجه باشېنېزې احلت داشېنا ووروب اؤزونوزه گلین. باخېن وطن‌نیز ’له اولوسونوز:
- هانکې دورومدا[1]چابالایېب، جان وئرمک ده دیر؟
-سیز یازارلارېن گؤرَوی بو گۆن نه‌دیر؟
-هانکې قۏچاق‌لېق‌لارسیزلردن گؤزله‌نی‌لیر؟
-یازېق‌لار اۏلسون نه یازېرېق،
-نه ده یازېلمېش اولوسوموزون ایشینه گلن یارارلانان یازې‌لارې اۏخویوب یايېرېق!
گؤره‌سن گله‌جه‌ڲمیز هارا گئدیر؟
- اۏلمایا قورباغا تک قازان‌دا سـۏیوق سویون ایچینده قایناماغا گئدیر؟
-نه‌دن بوگۆن مؤجوزلر، صابیرلر، ممد آراز ائلهجه ده بولود قاراچۏرلو، بالتاجې آراز لار... کیمی قـۏشار دۏغولمور؟
-نییه بیزیم اولوسوموز اوزاق گؤرنلی دَڲیل؟
-بیر اولوس بیر بئله ده قېسا گؤرۆشلۆ اۏلا بیلر مې ؟
فارس سـۏیجولوغو هر گۆن تـۏرپاق‌لارېمېزې پارچالايېب یادلارا پای وئریر،
-دیلی‌میزی یاساق‌لايېب اولوسوموزو اؤزَللیک ’له گنج‌لریمیزی اۏخول‌لاردا یوردلارېنا، اولوسونا، اؤتَکینه، دیلی ایله یازېنېندان یادېرغالاشدېرېب، یادلاشدېرېرلار.
-گلجه‌ڲٖیمیزی سیلیب، سـۏیوب(سۆپۆرۆپ) ایتیرمک ایسته‌ییرلر.
-بیزیم گنج‌لریمیز، قـۏشوق‌چولارېمېز سانال دؤنرگه‌‌ده نه‌لر ’له باش‌لارېن قاتېب‌لار؟
-آدام اوتانېر بونلارا تـۏخونسون.
آتالارېمېز دئمیشکن:
-«هر سؤزو دئمه‌ڲین اؤزَل یئری ایله چاغې وار!»
گؤرَسن(عجبا) بو گۆن بیلگی‌سونار اۏرتام‌لارېندا یايې‌لان قـۏشما یازې‌لارېن یۆزده نئچه‌سی وطینیمیز آزربایجان اۆزَرینده اولوسال قـۏنولارا گؤره ائلهجه ده اولوسوموزون بو گؤردۆ‌ڲۆمۆز گرگین یاشام اۆزَره ایڲیت‌لیک قـۏشمالار یازې‌لېب یایېن‌لانېر؟
چاغې یئتیشمه‌ییب می؟
-یازارلارېمېز اؤزَللیک ’له قـۏشارلارېمېز بو آلاندا ایڲیت‌لیک لر یارادسېن‌لار؟
۱۷ آغلار گۆلر آیې (فروردین) ۱۳۹۵
[1] فارس سویجولوغو دیل، یازېن اویغارلېغېندا اریتمه هابئله ایتیب باتېب یوخ اولما سورجین‌ده