دیل و اولوسا گوره؛

دیل و اولوسا گوره؛
(( ائستعفان نئمانییانین وصیت نامه سینده ن بیر بولومو ))

ائستعفان نئمانییان( اؤلوم ۱۲۰۰ میلادی ) صرب خاقانلیق سولاله سینین قوروجوسو بیرده صربلرین اورتدوکس کیلیسه لرینین تملین قویان کیمسه ایدی. نئمانئیچ اوجاقی صرب میللتینین اولوشماسیندا چوخ بؤیوک چالیشمالار یوروتدولر. اونلار سونوندا میلادی ۱۲ اینجی یوز ایللیکده صرب اولوسونون بینوره سین قویماقدا و صرب ارتدوکس کلیسه سینین موستقیللیغین قازانماسیندا باشاریقلی اولدولار. ائستعفان نئمانییان وصیت نامه سی(( دیل امانتی )) آدیلا تانینیر و صربلرین میللی اساسنامه سی یئرینده دیر. دیل امانتی صرب اولکه سینین گونده لیک قزئتلری و درگیلرینده آرادا بیر چاپ اولاراق اونو اویره تیم، بیلیک و مدنی قوروملارین قاپی و دووارلاریندان آسیلی اولاراق گورمک اولار. نئمانییا بو پیتیکده دیلی میللتین جوهری آدلاندیریر.

ائستعفان نئمانییانین وصیت نامه سینده ن بیر بولومو

سئوگیلی اوشاغیم!
یوردوندان یئلیک اولدوغون تک ائله جده اوز دیلینی قورو. عینی شهیرلری، یوردولاری و جانلاری
الده ن وئره بیلدیغین تک سوزجوکلریده ایتیرمک اولار. آنجاق بیر میللت اوز دیلین، تورپاغین و جانین الدن وئرسه اوندان داهی نه قالار؟ ( او دای میللت دئییلدی ).

اوغلوم!
اؤزگه دیللرین بیر سؤزون بئله دیلینه گتیرمه. یابانجی بیر سؤزو دیلینه گتیردییین آن، ائله بیلمه سن اونا اوستون گلیبسن، بلکه ایچریدن اوزوندان اوزگه لشیبسن. اؤلکه نین ان بویوک و لاپ دوزوملو شهرلرین الده ن وئرمک، دیلینین ان کیچیک و آلچاق کونوللو سوزجوکلرین الده ن وئرمکده ن داها یاخجیدیر. یوردولاری تکجه قیلینج ایله یوخ ائله جه ده دیلی ایله ده آلماق اولار. آییق اول؛ دیلینین الده ن گئتمیش و دوستاق اولموش سوزلرینین سایی، یابانجیلارین اوستونلوک تاپماق معیاریدیر. اوز دیللرینین سوزجوکلرینی باشقالارینا اودوزان میللتلرین یاشامی باشا چاتار.

منیم سئودیجه ییم!
گووه ده و بدنی اینجیکلی ائده ن مریضلیکلر کیمی دیلی اینجیده ن بیر مریضلیک وار. منیم بئله نچی یولوخوجو و عفونتلی مریضلیکلر یادیما گلیر.بو یولوخوجولار داها چوخ بیر ائلین قیراقلارینا تاثیر بوراخار، دئمک بیر میللتین آیری بیر میللتی ایله سرحددی( سینیری ) اولدوغو یئرده، دیللرین بیربیریله سورتوشدوغو یئرده. منده ساواشلاردا دیلده ن ان قورخولو ساواش یاراقی تک فایدالانارام. منده بو یولوخوجو و اولومجول مریضلییی دوشمن دیلینین آراسیندا یایارام و اوندان اوز اوردوم اوچون قالخان دوزه لده ره م. قوشونلاریمی و اوردو باشچیلاریمی یاریمچیلیق توتولموش تورپاقلارا گونده ریب و چوخلو شهرلری قیلینجیدان چوخ، دیل ایله الیمه آلارام.

منیم سئوگیم!
ایکی میللت ائلییه بیلر بیربیریله ساواشسین یادا باریشیقدادا یاشاسینلار. آنجاق ایکی دیل اصلا بیربیریله باریشا بیلمز. ایکی میللت ائلییه بیلر باریشیقدا و بیربیرینه اویغون یاشاسین، آنجاق بونلارین دیللری یالنیز ائلییه بیلر بیربیریله دویوشسین. ایکی دیلین بیربیرینه یاپیشیب قاریشیدیغی آن، عینی ایکی قوشونون اولوم قالیم دویوشونه دوشدوغو تک اولار. ایکی دیلینده قولاغا یئتیشدیغی آن، دئمه لی بونلاردان بیری اوبیریسینه دویوشده اوستون گلمه ییبدیر. آنجاق بیر دیلین اوبیریسینده ن چوخ قولاغا چاتدیغی آن، او دیل اوستونلوغه دوغرو گئدیر. دویوش قورتولار و دیللرده ن بیری ایتیب گئده ر. بیر دیل ایتیب باتدیقدان سونرا بو دیلی دانیشان میللتده آرادان گئده ر.

منیم بالام!
گره ک بیله سن دیللرین ساواشی، ایکی قوشونون آراسینداکی دویوش تک بیر ایکی گون، یادا میللتلرین آراسیندا باش وئره ن دویوش تک بیر ایل ایکی ایل چکمز. بلکه یوز ایللر بویو اوزانار گئده ر. بو چاغ دیل اوچون چوخ قیسا بیر زامان دیلیمیدیر ائله بیر اینسان عمرونون بیر ایکی دقیقه سی کیمی.

اوغلوم!
بیر اولوسون بوتون تک تک اینسانلاری اوز دیلینه اوز دونده ریب، ایستییه ایستییه یادا ایستمییه ایستمییه اوزگه دیلی قبول ائلیینده؛ دیلین یولوخوجو مریضلیییی و اولوموده اوندان عیبارتدیر. اونا گوره ده بوتون دویوش و چارپیشمالاردا اودوزماق بیر دیلی الده ن وئرمکده ن داها یاخجیدی. آخی دیلین اولومونده ن سونرا دای او میللت یوخدور. میللتین دیلی وارسا اوزوده دیریدیر. اینسان اوز آنا دیلینی بیر ایلده اویره نر و یاشامینین سونونا ده ک اونو اونوتماز، اوزگه دیلی بیر ایلده اویره نر آنجاق بیر ایلده ائلییه بیلمز آنا دیلین اونوتسون و یابانجی دیلی قبول ائتسین.

سئویملی اوشاغیم!
باشقا دیللیلرده ن آییق ساییق اولون، اونلار گلرلر، گیزلینده گلرلر. اونلارین نئجه گلمکلرین بیلمزسینیز، هر بیر آددیمدا سیزه باش ایه رلر، سیزه یول آچارلار. ایلکده سیزین دیلینیزی بیلمدیکلرینه گوره ایتلر کیمی سیزه یالتاقلیق و دادلی دوزلولوق ائلییرلر..

اونلارین دائییم سونوک و سسسیز اولدوقلارینا گوره، بیز اصلا اونلارین نه دوشوندوکلرینی بیلمریک و ائلییه ده بیلمریک بیله ک. ایلکده گلن کیمسه لر تانیماق اوچون گلرلر، اونلار اوبیریلرینه ده دییه رلر، سونرا هامیسی گلرلر. گئجه چاغی چوخ سایلی بولوملرده یاواشچا زویوب گلرلر، عینی قنده ال تاپان قاریشقالار تک.
بیر گون سیز یوخودان اویاندیغیزدا اوزونوزو یابانجی دیلین چایناقلاری آراسیندا اله توشموش گوره رسینیز. سیزین یان یوره نیزین باشا باشین باشقا دیللیلر توتوبلار. آنلادیغینیز آندا داها گئج اولوبدور. اوندا اونلارین دانیشا بیلمییه ن و ائشیده بیلمییه ن( کار و لال ) اولمادیقلارینی باشا دوشه جکسینیز، اونلارین اوز دیل، ماهنی، گلنک گوره نک و رقصلری واردیر. سس کوی سالانلاری قیشقیراراق قولاغی کار ائده رلر. داهی ایندی اونلار یالوارمازلار، یالتاقلیق و دیلنچیلیک ائتمزلر، بلکه ال اوزالدارلار، اوغورلارلار، باسقی گوجو ایله آلارلار. سنده بو آندا اوز ائوینده اوزگه سن. باشقا یولون یوخدور یا گره ک اونلاری ایله دویوشه قالخاسان و باسقی گوجویله اونلاری ائشییه توکه سن، یادا اوز ائو و یووانی بوراخاسان. اوزگه دیللیلرین آلدیقلاری یوردولارا گره ک قوشون چکمییه سن؛ اونلارین قوشونلاری دیل توتدوغو نسنه نی، اییه لنمک اوچون اوزلری گله جکلر.

منیم بالام!
دیل هر بیر قالادان دایانیقلیدیر. یاغی( دوشمن ) قالالار و دووارلاری سوکوب داغیتدیغی آندا، اومیدینی ایتیرمه. یاخجیراق باخ و گور دیلینین باشینا نه لر گلیر. دیلین ضرر آلمادان آیاق اوسته قالسا، قورخما. جاسولاری و چرچیلری( آل وئرچیلری ) الده ن گئتمیش شهر و کندلرین لاپ اورتا ایچینه گونده ر، دوزگون و آییق ساییق قولاق آسسینلار.
هاردا بیزیم سوزجوکلریمیز  دانیشیلیر و هاردا بیزیم سوزجوکلریمیزین اسکی قیزیل سیککه لر تک آخارلیغی و ده یری واردی، او تورپاقلارین گینه ده بیزیمکی اولدوغونو بیل. کیمین اونلارا حوکوم سورمه سی اونملی دئییل. خاقانلار گلیب گئده رلر، اولکه لر و دوولتلر بولوک بولوک اولارلار، دیل و میللت ایسه قالارقی قالار. اولکه نین آیریلمیش بولوملری و اولوسون آلینمیشی یئنیده ن بیر گون اوزونون دیل آناسی و کوکونه قاییدار.

ای اوره ک مئیوه سی!
بیل گینن یوردون آیریلماسی میللی کیملیغه چوخ تهلوکه لی دئییل. یالنیر بیر نسیل اوچون تهلوکه لی اولا بیلر چوخ یوخ. اوره ییمین مئیوه سی! میللی کیملیک نسیللرده ن، اولکه لرده ن و
شهرلرده ن داها چوخ قالارقی و دوزوملی دیر. یابانجی دوستاغیندا اولان بیر میللت سد دالیندا سویا اوخشار، سونوندا بیر گون سد سینار و کیچیک چایلار بیربیرینه قوووشار. دیل دئدیغین ائله او سودور. سو بوتون واختلار سودور، ایستر سد دالیندا اولسون، ایسترسه ده اوبیری یاندا اولسون. دیل او گوجلو و چوخ دوزوملی سودور، یاواش یاواش قایالاری ده لر و سدلرین، سرحدلرین و قایالارین دالینداکی داغینیق میللتی بیربیرینه قوووشدورار.

                                 ائستعفان نئمانییا

صرب خاقانلیق سولاله سینین قوروجوسو ائستئفان نئمانییانین بو یازیلی دیل امانتی وصیت نامه سی چوخ ده یرلری گونئی آزربایجان تورک اولوسو و یوردونون شاعیری ائلدار گونئیلی طرفیندن فارسجا بیرده تورکجه اولاراق( رسمی و اورتاق تورکجه نین لاتین الیفباسيً ایله یازیلان آذربایجان تورکجه سی) ده یرلی شاعیرین((وطن هاواسی )) شعیر کیتابیندا یازیلیبدیر. بو یازینی گونئی آزربایجان تورک اولوسونون اوخوماسی اوچون تورکجه نین ایران آذربایجانینداکی عرب حرفلی الیفباسینا چئویردیم.
تورک دونیاسینین بیرلشمک اومیدیله،
گونئی آزربایجانین ایران فارس دوولتینین ایشقال و سومورگه سیندن موستقیل و اوزگور اولماق دیله ییله،
بوتووو آزربایجانین قورولماسی ایسته ییله.

       ۱۵ شهريور  ۱۳۹۹  آلپ اره ن